İklim Değişim Senaryolarına Göre Fonksiyonel Balık Yemi Üretimi
Bu proje kapsamında 1) farklı shared socioeconomic pathways (SSPs) iklim senaryolarından SSP1-2.6 (iyimser senaryo) ve SSP3-7.0 (orta-kötümser senaryo) ile ülkemizin levrek ve gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinin yoğun şekilde yapıldığı pilot bölgelerdeki su sıcaklığı değişimleri ortaya konulacak ve iklim modellemelerine göre oluşabilecek yeni Aqua-bölgeler (üretim alanları) tespit edilecektir.
2) Her iki senaryo ile 2050 ve 2100 yılları için yem ham maddelerinin üretim alanları (Agri-bölgeler) tespit edilecektir, diğer taraftan 3) aynı bölgelerde üretim sahalarında halihazırdaki mevsim geçişleri ve yaz aylarında balık örneklemeleri yapılarak balıkların bağışıklık ve stres durumları belirlenecek, 4) olası yüksek su sıcaklık değişimleri laboratuvarda simüle edilerek, her iki önemli türümüz için termal stresi azaltacak her iki ticari balık türü için fonksiyonel yemler geliştirilecektir. Böylece, ülkemizin su ürünleri üretim alanlarında olası iklim değişikliği senaryoları çıkartılarak, sürdürülebilir bir su ürünleri gıda arzı güvenliği sağlanacaktır.
Projenin Amacı ve Hedefleri
Projenin amacı; aqua- ve agro-bölgeler için 2050-2100 iklim modellerini belirleyerek gelecek üretim alanlarının su ürünleri gıda arzı güvenliğini etkilemeden önceden tedbir alabilmek, mevcut su sıcaklığı etkisini ortadan kaldıracak ve olası iklim değişimi senaryolarını da düşünerek fonksiyonel balık yemleri geliştirmektir.
Projenin hedef(ler)i; 2050-2100 dönemi iklim senaryosu için geleneksel ve/veya alternatif karasal yem ham maddelerinin yetiştirilebilme potansiyeli olan alanların (Agro-zonlar) tespiti,
İklim değişikliği modellemesi yoluyla tatlı su (soğuk iklim balıkları) ile deniz balıkları için üretim alanlarının gelecekteki potansiyel alanlarının (Aqua-bölgeler) tespit edilmesi,
Bu Aqua-bölgeler için alternatif üretim alanlarının 2050-2010 iklim senaryolarına göre değişimleri ve yeni üretim alanlarının üretimdeki gıda güvenliğinin sağlanmasını planlamak.
Önemli Özellikler
Mukus enzimolojisi konusunda uzmanlık sağlamak,
Bu proje çıktıları ile hedeflenen hazırlık seviyesinin 4’e yükseltmek,
İklim değişikliğinin olası etkileri hakkında yapılacak olan bu geniş çalışma ile su ürünleri üreticilerinin hazırlıklı olmalarının desteklenmesi ve üretimleri üzerindeki riskleri en aza indirmeye yardımcı olması,
Mukus ve karaciğer dışında gastrointestinal (GI) sistemler üzerindeki etkilerinin de incelenmesi hem mevcut soruna çözüm bulunması hem de yeni patent başvurularının yapılabilmesi
Yöntem ve Süreçler
İklim modelleme ve çevresel etkilerin belirlenmesi amacıyla deniz levreği ve gökkuşağı alabalık yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı lokasyonlar için alternatif iklim senaryoları belirlenecek ve alternatif yem üretiminde çevresel etki ölçülecektir. Bu amaçla, yukarıda belirtilen balık türlerinin üretim alanlarındaki iklim modellemelerine ek olarak, balık yemlerinde kullanılan karasal hammadde kaynaklarının 2050 ve 2100 yılı iklim senaryosu için Aqua- ve Agro-bölgelerin değerlendirilmesi gerçekleştirilecektir.
Balık yemleri için kullanılacak karasal yem hammaddeleri için Agro-ekolojik zon, iklim değişikliği senaryoları (SSPs) dikkate alınarak 2050 ve 2100 yılları için değerlendirilecektir. Böylece, yem ham maddesi üretimine etki eden çevresel faktörlerin mekansal modellemesi ile birlikte Dinamik (daha kaba ölçek) İstatistiksel Ölçek Küçültme Yöntemleri (yüksek çözünürlük) ile elde edilen iklim verilerinin dahil edilmesine dayanan dinamik bir agro-ekolojik bölgeleme yaklaşımı kullanılarak tarımsal yem kaynağı ekim alanları değerlendirilecek ve modellenecektir.
Ayrıca, deniz ve tatlı su balık yetiştiriciliğine uygun alanlar için iklim uygunluğunu incelemek amacıyla ölçek küçültme yöntemleri uygulanacaktır. Mevsimsel saha örneklemeleri yapılarak deniz levreği ve gökkuşağı alabalıklarının üretiminin yapıldığı bölgelerdeki mevsim su sıcaklığı değişimlerinde balıklarda meydana gelen mevsimsel değişimler araştırılacaktır. Bunun için balıkların mukus ve karaciğer dokularında enzim analizleri ve stres ve büyüme ile ilişkili genlerin ifade analizleri ve bağırsak mikrobiyota analizleri yapılacaktır. Sıcaklık değişimlerine uygun fonksiyonel yem geliştirilmesi kapsamında optimum ve yüksek su sıcaklıklarında L-triptofan destekli, iz element miksleri ve vitamin takviyeli ve organik iz element takviyeli yemler geliştirilecektir.
Önemli Özellikler
Mukus enzimolojisi konusunda uzmanlık sağlamak,
Bu proje çıktıları ile hedeflenen hazırlık seviyesinin 4’e yükseltmek,
İklim değişikliğinin olası etkileri hakkında yapılacak olan bu geniş çalışma ile su ürünleri üreticilerinin hazırlıklı olmalarının desteklenmesi ve üretimleri üzerindeki riskleri en aza indirmeye yardımcı olması,
Mukus ve karaciğer dışında gastrointestinal (GI) sistemler üzerindeki etkilerinin de incelenmesi hem mevcut soruna çözüm bulunması hem de yeni patent başvurularının yapılabilmesi
Sonuçlar ve Başarılar (Bu bölüm daha sonra hazırlanacaktır.)
Proje Ekibi
| Unvanı, Adı, Soyadı | Projedeki Görevi | Çalışmakta Olduğu Kurum/Kuruluş | |
| 1 | Prof.Dr. O. Tufan Eroldoğan | Yürütücü | Ç.Ü. Su Ürünleri Fakültesi – Ç.Ü. Biyoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi |
| 2 | Prof.Dr. Süha Berberoğlu | Araştırıcı | Ç.Ü. Mimarlık Fakültesi |
| 3 | Prof.Dr. Murat Arslan | Araştırıcı | A.Ü. Su Ürünleri Fakültesi |
| 4 | Prof.Dr. Saltuk B. Ceyhun | Araştırıcı | A.Ü. Su Ürünleri Fakültesi |
| 5 | Prof.Dr. Sait Polat | Araştırıcı | Ç.Ü. Tıp Fakültesi |
| 6 | Doç.Dr. Cenk Dönmez | Araştırıcı | Ç.Ü. Mimarlık Fakültesi |
| 7 | Dr.Öğr.Üye. Ahmet Çilek | Araştırıcı | Ç.Ü. Mimarlık Fakültesi |
| 8 | Doç.Dr. H. Asuman Yılmaz | Araştırıcı | Ç.Ü. Su Ürünleri Fakültesi |
| 9 | Öğr.Gör.Dr. Serdar Kilercioğlu | Araştırıcı | Ç.Ü. Su Ürünleri Fakültesi – Ç.Ü. Biyoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi |
| 10 | Prof.Dr. Antonio Ibarz Valls | Yabancı Araştırmacı | Universitad De Barcelona |